سیویل اجرا | مرجع تخصصی مهندسی عمران | سیویل اجرا | مرجع تخصصی مهندسی عمران با مقالات آموزشی، منابع دانلودی و اخبار صنعت ساختمان اخبار و آزمون های نظام مهندسی
مقدمه
طراحی دال‌های بتنی یکی از مهم‌ترین بخش‌های طراحی سازه‌های بتنی است که بسته به شرایط بارگذاری و نوع سازه، می‌تواند به شکل‌های مختلفی اجرا شود. در این جلسه، به بررسی روش‌های تحلیل و طراحی انواع دال‌های بتنی در نرم‌افزار ETABS پرداخته و نکات آیین‌نامه‌ای مربوط به آن را مرور خواهیم کرد.
انواع دال‌های بتنی و روش‌های طراحی آن‌ها
۱. دال تخت (Flat Slab)
دال تخت، نوعی از دال‌های بتنی است که مستقیماً روی ستون‌ها قرار می‌گیرد و نیازی به تیرهای میانی ندارد. این نوع دال معمولاً در ساختمان‌های اداری و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
✅ ویژگی‌های دال تخت:
- کاهش ارتفاع کلی سازه
- اجرای سریع‌تر نسبت به سایر دال‌ها
- نیاز به کنترل برش پانچ در اطراف ستون‌ها
📌 نکات طراحی در ETABS:
- مدلسازی دقیق ستون‌ها و سرستون‌ها
- استفاده از مش‌بندی مناسب برای توزیع یکنواخت تنش‌ها
- کنترل برش پانچ بر اساس ACI 318-19 و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
۲. دال متکی بر تیر (Slab on Beam)
در این نوع سیستم، دال روی تیرها قرار گرفته و بارها از طریق تیرها به ستون‌ها منتقل می‌شوند. این روش در ساختمان‌های مسکونی و سازه‌های متداول بسیار رایج است.
✅ ویژگی‌های دال متکی بر تیر:
- توزیع مناسب بارها از طریق تیرها
- کاهش خطر برش پانچ
- عملکرد بهتر در برابر تغییر شکل‌های غیرمنتظره
📌 نکات طراحی در ETABS:
- اختصاص صلبیت مناسب به تیرها و دال‌ها
- استفاده از مش‌بندی استاندارد برای دال‌ها
- کنترل تغییرمکان‌ها و خیز دال بر اساس آیین‌نامه ACI 318
۳. دال مجوف (Hollow Core Slab – یوبوت و کوبیاکس)
این نوع دال‌ها برای کاهش وزن سازه و افزایش دهانه‌های بدون ستون مورد استفاده قرار می‌گیرند. دال‌های مجوف شامل یوبوت (U-Boot) و کوبیاکس (Cobiax) هستند که با ایجاد حفره‌هایی در داخل دال، مصرف بتن کاهش می‌یابد.
✅ مزایای دال‌های مجوف:
- کاهش وزن سازه و بار مرده
- کاهش هزینه‌های فونداسیون
- افزایش مقاومت در برابر زلزله
📌 نکات طراحی در ETABS:
- مدلسازی فضای خالی داخل دال به صورت المان‌های با سختی کاهش‌یافته
- بررسی ضریب رفتار لرزه‌ای سیستم
- کنترل ضخامت و آرایش آرماتورها مطابق با مبحث نهم مقررات ملی ساختمان
۴. دال مشبک (Waffle Slab – وافل یک‌طرفه و دوطرفه)
این نوع دال که به نام دال شبکه‌ای نیز شناخته می‌شود، شامل دال‌هایی با قالب‌های توخالی در قسمت زیرین است که باعث بهینه‌سازی مصرف بتن می‌شود. دال وافل می‌تواند به‌صورت یک‌طرفه یا دوطرفه طراحی شود.
✅ ویژگی‌های دال وافل:
- کاهش وزن سازه
- امکان اجرای دهانه‌های بلندتر
- افزایش سختی خمشی دال
📌 نکات طراحی در ETABS:
- مدلسازی المان‌های توخالی زیر دال
- کنترل لنگر خمشی و برش پانچ
- تنظیمات مش‌بندی دقیق در تحلیل عددی
جمع‌بندی
در این جلسه، با انواع دال‌های بتنی، ویژگی‌های آن‌ها و نکات مهم طراحی در نرم‌افزار ETABS آشنا شدیم. انتخاب نوع دال مناسب به شرایط پروژه، بارگذاری، هزینه اجرا و ضوابط آیین‌نامه‌ای بستگی دارد. رعایت نکات طراحی و اجرای صحیح، باعث افزایش کیفیت و دوام سازه خواهد شد.
مشاهده سایر جلسات دوره آموزش ETABS 2019:
[لینک مشاهده جلسات بعدی]
[لینک مشاهده جلسات قبلی]
یادگیری حرفه‌ای نرم‌افزارهای عمرانی را آغاز کنید!
اگر می‌خواهید مهارت خود را در نرم‌افزارهای عمرانی مثل ETABS، SAFE، AutoCAD و Revit افزایش دهید، به کانال تخصصی آموزش نرم‌افزارهای عمرانی بپیوندید!
یک پاسخ به “طراحی دال‌های بتنی در ETABS | بررسی نکات اجرایی و آیین‌نامه‌ای – جلسه شانزدهم”