
تفاوت سند سبز و سند زرد یکی از موضوعات مهم در معاملات ملکی است که بسیاری از خریداران و فروشندگان از آن غافلاند. در این مقاله قصد داریم بهزبان ساده و دقیق، فرق بین این دو نوع سند، مزایا و معایب هرکدام، و نکات قانونی مربوط به آنها را بررسی کنیم.

۱. سند زرد چیست؟ تعریف و کاربرد
سند زرد، که گاهی با نامهای سند تکبرگ قدیمی، دفترچهای یا آجری شناخته میشود:
-
اغلب دارای رنگ زرد مایل یا آجری است.
-
ممکن است قبل یا بعد از تیر ۱۴۰۳ صادر شده باشد.
-
در معاملات امکان استفاده دارد اما الزام قانونی به ثبت رسمی ندارد (برای صدور سند حدنگار سبز).
در حالیکه هنوز معتبر است، اما در صورتیکه سند دفترچهای داشته باشید، قانونی استبدال و ارتقاء آن توصیه میشود.

۲. سند سبز چیست و چرا مهم است؟
سند سبز یا تکبرگ حدنگار، سندی است با رنگ سبز روشن که پس از اجرای قانون الزام به ثبت رسمی املاک از تیر ۱۴۰۳ صادر میشود:
-
صدور این سند پس از اجرای قانون اجبار ثبت رسمی املاک از ۳ تیر ۱۴۰۳ مقدور شد.
-
الزام دارد که هرگونه معامله در دفترخانه و ثبت رسمی در سامانه “کاتب” انجام شود.
-
اگر معاملهای غیر رسمی انجام شود، دادگاهها آن را نمیپذیرند.
این سند امنیت، شفافیت و اعتبار حقوقی بیشتری دارد و جعل آن بسیار دشوار است .
۳. تفاوت سند سبز و سند زرد (مقایسه تصویری)
ویژگی | سند زرد (تکبرگ قدیم) | سند سبز (تکبرگ حدنگار جدید) |
رنگ و ظاهر | زرد مایل یا آجری | سبز روشن با حاشیه سبز |
تاریخ صدور | قبل یا بعد تیر ۱۴۰۳ | فقط پس از ۳ تیر ۱۴۰۳ (محضرچی، فراملک، آموزش املاک) |
ثبت معامله رسمی | اختیاری یا تأخیری | اجباری؛ فقط رسمی و در کاتب |
امکان معامله عادی | بله | خیر، معامله غیررسمی پذیرفته نیست |
امنیت حقوقی | رسمی، اما از نظر جدید قانون کمتر معتبر | کاملاً معتبر و قابل استناد در دادگاهها |
قابلیت جعل | نسبتاً آسانتر | دشوار با ویژگیهای امنیتی |
دسترسی به وام، رهن | ممکن است دشوار باشد | پذیرفته شده و بانکی |
نقشه و اطلاعات UTM | گاهی ناقص | کامل و دارای اطلاعات مکانی دقیق |
۴. مبنای قانونی؛ ضرورت ثبت رسمی معاملات
قانون «الزام به ثبت رسمی اموال غیرمنقول» مصوب ۱۴۰۱ و اجرایی از تیر ۱۴۰۳، تأکید دارد:
-
معاملات ملک دارای سند سبز فقط از طریق دفاتر اسناد رسمی و ثبت رسمی قابل انجام است.
-
اگر معامله غیر رسمی صورت پذیرد، هیچ مرجعی آن را قبول نمیکند .
-
همچنین، برای اسناد عادی، مالک باید ظرف زمان قانونی ادعای خود را ثبت و اقدام برای اخذ سند رسمی کند.
۵. چرا سند سبز اهمیت بیشتری دارد؟
✅ مزایا:
-
جلوگیری از جعل و کلاهبرداری
-
اطمینان حقوقی در معاملات رسمی
-
ابزار قابل قبول برای وام و رهن بانکی
-
شفافیت کامل مالکیت و اطلاعات مکانی دقیق
⚠️ معایب:
-
نیاز به دخالت دفاتر اسناد رسمی و ثبت جامع
-
هزینه و زمان بیشتر نسبت به معاملات غیر رسمی
۶. سند زرد؛ بیارزش یا فرصت؟
واقعیتها:
-
سند زرد هنوز معتبر است و معامله رسمی برایش مجاز است .
-
کاربردی برای املاکی با ویژگیهای خاص مانند مشاع، وقفی یا دارای محدودیت.
اما:
-
فاقد مزایای امنیت و شفافیت سند سبز است
-
نیاز به بررسی دقیق حقوقی دارد
-
ممکن است امکان دریافت وام یا رهن محدود باشد
۷. چگونه سند زرد را تبدیل به سند سبز کنیم؟
مراحل کلی:
-
بررسی وضعیت ملک (مشاع، وقفی، اوقاف و …)
-
تهیه مدارک شامل سند زرد، پایانکار، نقشه UTM
-
مراجعه به دفترخانه برای ثبت رسمی و درخواست سند تکبرگ جدید
-
صدور سند سبز با شناسه یکتا، QR و بارکد
-
ثبت معامله رسمی در کاتب و نهادها
فرآیند ممکن است تا چند ماه طول بکشد، اما ارزش افزوده ایجاد میکند.
۸. سوالات متداول (FAQ) تفاوت سند سبز و سند زرد
-
آیا سند زرد قابل معامله است؟
بله؛ اما باید معامله رسمی در دفترخانه باشد. -
آیا تنظیم قولنامه دستی برای سند سبز پذیرفته است؟
خیر؛ معامله با سند سبز فقط رسمی است. -
میتوانم با سند زرد وام بگیرم؟
معمولاً نه؛ اما استثناهای نادر وجود دارد . -
آیا تبدیل سند زرد به سبز ضرری دارد؟
نه؛ در واقع منجر به افزایش امنیت و ارزش ملک میشود.
۹. پیشنهاد عملی برای خریداران و فروشندگان
-
برای خریداران: بهترین گزینه خرید ملکی با سند سبز است. اگر سند زرد باشد، حتماً شرایط را با یک نماینده رسمی یا وکیل بررسی کنید.
-
برای فروشندگان: صدور سند سبز و رسمی، فروش را سریعتر و روانتر میکند؛ همچنین جذب خریداران حرفهای و دریافت قیمت بهتر را تسهیل میکند.
-
مشاوران املاک: در تبلیغات و معرفی ملک، نوع سند را دقیقاً همراه با نکات حقوقی به مشتریان توضیح دهید تا اعتماد و شفافیت ایجاد شود.
نتیجهگیری؛ انتخاب هوشمندانه برای آینده
-
سند سبز = بالاترین سطح امنیت، شفافیت و اعتبار قانونی
-
سند زرد = معتبر، اما نیازمند بررسی، ممکن است محدودیت داشته باشد
با توجه به تجربههای واقعی و قانون جدید، توصیه قطعی:
-
اگر بودجه و هدف بلندمدت دارید: سند سبز بخرید
-
اگر سند زرد دارید: مسیر رسمی تبدیل به سبز را طی کنید تا از امنیت برخوردار شوید.
پیشنهاد ما
برای دانلود جزوهها و آموزشهای اجرایی بیشتر وارد سایت سیویل اجرا شوید
و برای دریافت سریع منابع جدید، در کانال مهندسین عمران عضو شوید.
مطالب پیشنهادی :