فارسی نویسی در اتوکد | آموزش کامل تایپ فارسی و نصب فونت‌های اتوکد

فارسی نویسی در اتوکد یکی از چالش‌های اصلی مهندسان، دانشجویان و طراحان در ایران است. به‌صورت پیش‌فرض، اتوکد از زبان فارسی پشتیبانی نمی‌کند و حروف به‌صورت جدا از هم یا برعکس نمایش داده می‌شوند. در این آموزش، مراحل فارسی‌نویسی در اتوکد را به‌صورت گام‌به‌گام همراه با نصب فونت‌های فارسی و تنظیم استایل مناسب یاد خواهید گرفت.

چرا مشکل فارسی‌نویسی در اتوکد را تجربه می‌کنیم؟

• اتوکد برای زبان‌های راست‌به‌چپ طراحی نشده است.

• یونیکد (UTF‑۸) به‌صورت کامل پشتیبانی نمی‌شود.

• فونت‌های استاندارد فارسی با فرمت SHX در بسته نرم‌افزاری اتوکد وجود ندارد.
  بنابراین عنوان‌ها یا توضیحات فارسی در نقشه اغلب نادرست نمایش داده می‌شوند. برای حل آن، باید از فونت و تنظیمات صحیح بهره ببرید.

 ۱ – نصب مجموعه فونت فارسی مخصوص اتوکد

فونت‌های فارسی با پسوند .shx طراحی شده‌اند تا با فرمت فایل‌های اتوکد هماهنگ باشند. این فونت‌ها نوشته‌های فارسی را به‌صورت چسبیده، مرتب و قابل چاپ نمایش می‌دهند.

۱. فایل فونت‌ها را از لینک زیر دانلود کنید:
📎 [دانلود فونت فارسی اتوکد ]
۲. فایل ZIP را باز کنید و فونت‌ها را استخراج کنید.
۳. فونت‌ها را به مسیر نصب اتوکد منتقل کنید:

C:\Program Files\Autodesk\AutoCAD 20XX\Fonts

۴. در صورت استفاده از نسخه اتوکد ۲۰۲۴ یا ۲۰۲۵، پوشه‌ی مربوطه را انتخاب کنید.
۵. اتوکد را ببندید و دوباره اجرا کنید تا فونت‌های تازه بشناسد.

این مجموعه شامل فونت‌هایی مانند iranian.shx، farsi.shx، koodak.shx و غیره است.

 ۲ – ایجاد سبک نوشتاری (Text Style) مناسب فارسی

برای استفاده از فونت، باید یک استایل جدید بسازید یا استایل پیش‌فرض را ویرایش کنید:

1. دستور STYLE را در خط فرمان اتوکد تایپ کرده و Enter بزنید.

2. در پنجره‌ی بازشده:

   • دکمه‌ی New... را بزنید و یک نام فارسی برای استایل انتخاب کنید، مانند Farsi_Style.

   • از لیست Font Name، یکی از فونت‌های فارسی مانند iranian.shx را انتخاب کنید.

   • Height (اندازه فونت) را به‌دلخواه تنظیم کنید (مثلاً ۲ تا ۵ میلی‌متر برای نقشه).

   • تیک مربوط به Upside Down و Backwards را بردارید تا متن صحیح نمایش داده شود.

3. Change Current را فعال کنید تا استایلِ جدید به‌صورت پیش‌فرض اعلام شود.

4. OK را بزنید.

توجه: اگر فونت شما فهرست نمی‌شود، پنجره را ببندید، اتوکد را ببندید و دوباره اجرا کنید.

 ۳ – نوشتن متن فارسی در نقشه

بعد از تنظیم استایل، به‌سادگی از ابزارهای متن اتوکد استفاده کنید:

📌 استفاده از دستور TEXT:

• در خط فرمان TEXT را تایپ کنید، Enter بزنید.

• نقطه شروع، ارتفاع و زاویه متن را تعیین کنید.

• متن فارسی خود را تایپ کنید. اگر فونت و استایل درست باشند، حروف به‌درستی چسبیده و مرتب نمایش داده می‌شوند.

📌 استفاده از دستور MTEXT:

• MTEXT را تایپ و Enter بزنید.

• کادر متنی را بکشید و داخل آن فارسی تایپ کنید.

• این روش به‌ویژه برای توضیحات طولانی، متون چندخطی یا جدول‌ها کاربرد دارد.

پیشنهاد می‌شود برای عنوان نقشه و شرح پروژه از کد MTEXT استفاده کنید تا فونت فارسی به‌خوبی نمایش داده شود.

 ۴ – بررسی و رفع مشکلات رایج فارسی نویسی در اتوکد

 ۵ – نکات تکمیلی برای بهترین نتیجه

1. هماهنگی فونت‌ها: همیشه فونت را همراه فایل DWG به گیرنده ارسال کنید تا در دستگاه مقابل مشکلی نباشد.

2. مدل‌های فارسی: اگر ترجیح می‌دهید، متن فارسی را در یک فایل جداگانه با فرمت PDF یا DWG ذخیره کنید.

3. ابزارهای تبدیل هوشمند: برخی ابزار مستقل برای فارسی‌نویسی در اتوکد منتشر شده، اما افزونه‌های رسمی کارایی ندارند.

4. الگوی پروژه: یک فایل DWG تمپلیت (Template) بسازید و استایل و فونت‌ها را از ابتدا تنظیم کنید. هر پروژه را روی آن ادامه دهید.

5. نگهداری فونت‌ها:

   • در پوشه Fonts اتوکد بمانند.

   • از سیستم‌عامل خارج نشوند.

   • نسخه بک‌آپ داشته باشید.

 ۶ – چرا فارسی نویسی در اتوکد همیشه مهم است؟

• خوانایی بهتر: مشتریان یا مسئولان طرح با چیدمان صحیح مطالب مواجه می‌شوند.

• اعتبار حرفه‌ای: اتوکد نمایش‌دهنده‌ی حرفه‌ای بودن شماست.

• زمان کمتر: به‌جای روش‌های پیچیده نرم‌افزاری، تنظیم فونت سریع‌تر است.

• سازگاری کامل: با سایر سیستم‌ها در چاپ و نمایش سازگار است.

با استفاده از فونت مناسب و استایل فارسی، حتی در خروجی PDF یا چاپ، نوشته‌ها دقیق و بدون خطا دیده می‌شوند.

 ۷ – تصاویر گام‌به‌گام و همراهی بصری

(اینجا پیشنهاد می‌شود مجموعه تصاویر زیر را تأمین کنید تا مراحل کاملاً واضح شود):

• نمایی از فایل ZIP فونت‌ها

• مسیر Fonts در پوشه نصب

• پنجره STYLE با فونت انتخاب‌شده

• نقطه‌گذاری متن MTEXT با متن فارسی نمایش داده‌شده

• خروجی چاپ یا PDF نهایی با متن مرتب

تصاویر باید با فریم‌های جذاب و توضیحات کوتاه همراه شوند تا کاربران کپی نکنند، بلکه حس بصری قوی دریافت کنند.

سؤالات متداول (FAQ) فارسی نویسی در اتوکد

❓ آیا بدون نصب فونت فارسی هم می‌توان متن را فارسی نوشت؟

خیر. فونت‌های غیر فارسی یا بدون فرمت SHX متن را درست نشان نمی‌دهند. نصب فونت‌ فارسی شرط لازم است.

❓ ممکن است فونت در نسخه‌های مختلف اتوکد هماهنگ نباشد؟

خیر. فونت‌های SHX فارسی با تمامی نسخه‌های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۵ سازگاری دارند.

❓ آیا فونت‌های TTF فارسی مثل ایران‌سنس هم کار می‌کنند؟

خیر. متن TTF درست نمایش داده نمی‌شود. برای امنیت فایل از فونت SHX استفاده کنید.

❓ اگر فونت در سیستم مقصد نصب نباشد چه؟

در سیستم مقصد فایل DWG با فونت انگلیسی یا فونت گمشده باز شده و متن نمایش داده نمی‌شود. همراه فایل اصلی، فونت را بفرستید یا فایل را در سیستم مقصد هم نصب کنید.

بخش ۸ – جمع‌بندی نهایی فارسی نویسی در اتوکد

شما با نصب فونت فارسی مناسب، تنظیم استایل دقیق و استفاده از MTEXT یا TEXT می‌توانید به‌راحتی فارسی بنویسید. این راه‌حل برای همه‌‌ی مهندسان، طراحان پروژه، و دانشجویان مفید است.

 پیشنهاد ما

و برای دریافت سریع منابع جدید، در کانال مهندسین عمران عضو شوید.

مطالعه بیشتر