سیویل اجرا | مرجع فایل، آموزش و مقالات مهندسی عمران | سیویل اجرا | مرجع فایل، آموزش، پروژه، مقالات مهندسی عمران، نکات اجرایی ساختمان، منابع آزمون نظام مهندسی و اخبار صنعت ساخت و ساز ایران
در این جلسه از دوره جامع، به آموزش متره و برآورد آجرکاری و شفته‌ریزی می‌پردازیم؛ دو بخش مهم از فصل یازدهم فهرست بهای ابنیه که نقش کلیدی در دیوارچینی و زیرسازی پروژه‌های عمرانی دارند.
هدف این جلسه، آموزش دقیق متره و برآورد آجرکاری و شفته‌ریزی با استفاده از آیتم‌های فهرست بها، مثال‌های اجرایی، و نکات دفتر فنی است تا مهندسان، ناظران و دانشجویان بتوانند درک عمیقی از نحوه محاسبه، تنظیم صورت‌وضعیت و ارزیابی هزینه‌های این فصل داشته باشند.
سرفصل‌های جلسه دهم متره و برآورد آجرکاری و شفته‌ریزی
- معرفی فصل یازدهم فهرست بهای ابنیه
- آشنایی با انواع آجرهای ساختمانی (فشاری، ماشینی، سوراخ‌دار و سفالی)
- روش محاسبه تعداد آجر مصرفی در هر مترمکعب دیوارچینی
- محاسبه حجم شفته‌ریزی با در نظر گرفتن تراکم و افت حجم
- بررسی ملات‌های مورد استفاده در آجرکاری
- ضریب پرت آجر، ملات و شفته در پروژه‌های واقعی
- نحوه نگارش ریزمتره و انتخاب آیتم مناسب از فهرست بها
- اشتباهات رایج در متره‌نویسی آجرکاری و شفته‌ریزی
محاسبات متره آجرکاری
برای محاسبه آجر مصرفی در مترمکعب دیوار آجری، ابتدا باید نوع دیوار و ضخامت آن مشخص شود. مثلاً:
- دیوار ۲۰ سانتی‌متری با آجر فشاری: حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ عدد آجر در هر مترمکعب
- دیوار ۳۵ سانتی‌متری (دو ردیف): حدود ۹۰۰ تا ۱۰۰۰ عدد آجر
در محاسبات، پرت ناشی از شکستگی آجر و برش در گوشه‌ها نیز باید لحاظ شود. معمولاً ضریب پرت ۵ تا ۱۰ درصد در نظر گرفته می‌شود.
ملات مصرفی برای آجرکاری معمولاً ملات ماسه سیمان یا باتارد است که بسته به ضخامت بند و نوع دیوار، حدود ۰.۳ تا ۰.۴ مترمکعب ملات در هر مترمکعب دیوار مصرف می‌شود.
محاسبه شفته‌ریزی
شفته ترکیبی از خاک، آهک و آب است که معمولاً برای زیرسازی در پی‌سازی سنتی یا کفسازی استفاده می‌شود. برای محاسبه حجم شفته:
- ابتدا ابعاد بستر مورد نظر (طول × عرض × ارتفاع) مشخص می‌شود.
- سپس ضریب تراکم بین ۰.۸۵ تا ۰.۹۰ برای کاهش حجم بعد از کوبش لحاظ می‌گردد.
- نسبت ترکیب آهک معمولاً ۱۵٪ تا ۲۰٪ وزنی است.
به‌عنوان مثال، برای یک بستر به ابعاد ۴×۳×۰.۲۵ متر:
حجم اسمی = 3 مترمکعب
حجم نهایی پس از کوبش ≈ ۲.۶ مترمکعب
نکات اجرایی مهم
- در متره آجرکاری، نباید تنها به تعداد آجر توجه کرد؛ بندکشی، ملات، نوع آجر و شرایط اجرا نیز مهم‌اند.
- در دیوارهای بیرونی و نما، آجرنما استفاده می‌شود که آیتم خاص خود را دارد.
- برای آجرچینی در ارتفاع یا پشت بام، آیتم با ضریب خاص باید استفاده شود.
- در شفته‌ریزی، خاک مورد استفاده باید فاقد مواد آلی و ریشه گیاهان باشد.
- کوبش شفته باید به‌صورت دستی یا مکانیکی انجام شود تا مقاومت لازم را پیدا کند.
فایل‌های همراه این جلسه متره و برآورد آجرکاری و شفته‌ریزی :
جزوه خلاصه نکات آموزشی جلسه دهم
معرفی مدرس
مهندس مهدی ثمین‌فر
کارشناس ارشد مهندسی عمران
مدرس تخصصی نرم‌افزارهای عمرانی، متره و دفتر فنی
عضو نظام مهندسی استان اصفهان (پایه دو)
📎 کانال تلگرام: @mahdi_saminfar
سوالات متداول متره و برآورد آجرکاری و شفته‌ریزی
۱. چند آجر برای ساخت یک مترمکعب دیوار آجری لازم است؟
بسته به نوع آجر، ضخامت دیوار و ملات، بین ۴۵۰ تا ۹۰۰ عدد.
۲. حجم شفته‌ریزی چطور محاسبه می‌شود؟
با ضرب ابعاد و در نظر گرفتن ضریب تراکم (حدود ۰.۸۵).
۳. آیا ملات در متره آجرکاری محاسبه می‌شود؟
بله، معمولاً بین ۰.۳ تا ۰.۴ مترمکعب ملات در هر مترمکعب دیوار آجری.
۴. آیا آیتم آجرچینی در ارتفاع متفاوت است؟
بله، اجرای دیوار در ارتفاع آیتم جداگانه دارد و ضریب خاصی اعمال می‌شود.
۵. آیا می‌توان از این آموزش در پروژه‌های واقعی استفاده کرد؟
بله، آموزش‌ها کاملاً کاربردی و منطبق با فهرست بهای ابنیه هستند.
پیشنهاد ما
برای دانلود جزوه‌ها و آموزش‌های اجرایی بیشتر وارد سایت سیویل اجرا شوید
و برای دریافت سریع منابع جدید، در کانال مهندسین عمران عضو شوید.
