سیویل اجرا | مرجع فایل، آموزش و مقالات مهندسی عمران | سیویل اجرا | مرجع فایل، آموزش، پروژه، مقالات مهندسی عمران، نکات اجرایی ساختمان، منابع آزمون نظام مهندسی و اخبار صنعت ساخت و ساز ایران
توضیحات
مبحث بیست‌وچهارم مقررات ملی ساختمان تحت عنوان انطباق شهری ساختمان یکی از جدیدترین و مهم‌ترین بخش‌های مقررات ملی ساختمان است که با هدف ایجاد هماهنگی میان ساختمان‌ها و محیط شهری پیرامون، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان، و حفظ هویت شهری به تصویب وزارت راه و شهرسازی رسیده است. این مبحث از تاریخ ۲۸ فروردین ۱۴۰۵ لازم‌الاجرا خواهد بود و نقشی کلیدی در جهت ارتقای کیفیت فضاهای شهری و کنترل منظر شهری ایفا می‌کند.
🧩 اهداف و ضرورت تدوین مبحث ۲۴
توسعه بی‌رویه و ساخت‌وسازهای بدون برنامه در دهه‌های اخیر، منجر به بروز مشکلاتی در منظر شهری و هماهنگی کالبدی میان ساختمان‌ها شده است. وزارت راه و شهرسازی با تدوین مبحث بیست‌وچهارم مقررات ملی ساختمان، چارچوبی مشخص برای کنترل کیفیت کالبدی، انطباق زمین و کاربری، و رعایت الزامات بصری و زیست‌محیطی ارائه داده است.
از مهم‌ترین اهداف این مبحث می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
✅ حفظ هویت فرهنگی و معماری بومی
✅ ارتقای کیفیت فضاهای عمومی و شهری
✅ هماهنگی کالبدی میان ساختمان‌ها و معابر
✅ افزایش پایداری، تاب‌آوری و عدالت شهری
✅ بهبود سیما و منظر شهرها با رعایت اصول زیبایی‌شناسی
🏙️ ساختار و فصول مبحث بیست‌وچهارم مقررات ملی ساختمان
این مبحث در چهار فصل اصلی تنظیم شده است:
۱️⃣ انطباق زمین – شامل الزامات مرتبط با ویژگی‌های زمین، نحوه استقرار ساختمان، و دسترسی‌ها
2️⃣ انطباق کاربری – بررسی تطابق کاربری ساختمان با کاربری‌های مجاور و بافت شهری
3️⃣ انطباق کالبدی – ضوابط مربوط به تراکم، ارتفاع، سطح اشغال، و نحوه توده‌گذاری ساختمان
4️⃣ سیما و منظر شهری ساختمان – اصول طراحی نما، تناسب اجزای ساختمان با محیط شهری، و حفظ منظر عمومی
🏗️ اهمیت اجرایی مبحث ۲۴
اجرای دقیق این مبحث به بهبود کیفیت محیط شهری و هماهنگی بین پروژه‌های عمرانی کمک شایانی خواهد کرد. مهندسان، ناظران، طراحان و مدیران شهری باید در طراحی و اجرای پروژه‌ها الزامات ذکرشده را رعایت کنند.
برخی از دستاوردهای اجرای مبحث ۲۴ عبارت‌اند از:
- جلوگیری از ساخت‌وسازهای ناهماهنگ با محیط شهری
- ایجاد تناسب بین ارتفاع، حجم و نمای ساختمان‌ها
- بهبود دسترسی‌ها و منظر خیابانی
- ارتقای حس هویت و زیبایی در شهرها
🧠 نکات کلیدی برای مهندسان و ناظران
🔹 رعایت ضوابط تراکم و ارتفاع در طرح‌های معماری
🔹 توجه به موقعیت زمین و انطباق آن با کاربری مجاور
🔹 طراحی نماها بر اساس اصول بومی و اقلیمی
🔹 هماهنگی میان طرح ساختمان و بافت شهری پیرامون
🔹 در نظر گرفتن الزامات زیست‌محیطی و ایمنی شهری
🧩 نقش شورای تدوین و متخصصان
این مبحث نتیجه تلاش گروهی از متخصصان حوزه شهرسازی، معماری و عمران کشور است. از جمله اعضای تدوین‌کننده می‌توان به دکتر فرزانه صادق (وزیر راه و شهرسازی)، مهندس حامد مانی‌فر (مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان)، و دیگر اساتید برجسته کشور اشاره کرد. همکاری این گروه موجب شد مبحث ۲۴ به‌عنوان یکی از منسجم‌ترین و جامع‌ترین مباحث ملی ساختمان منتشر شود.
🌆 تأثیر مبحث بیست‌وچهارم بر کیفیت زندگی شهری
اجرای الزامات مبحث ۲۴ نه‌تنها به ارتقای کیفیت بصری شهرها کمک می‌کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر آرامش روانی، ایمنی، عدالت اجتماعی و حس تعلق شهروندان به محیط شهری دارد. این مبحث با رویکرد پایداری و زیست‌پذیری تدوین شده و می‌تواند الگویی برای مدیریت صحیح توسعه شهری باشد.
📜 نتیجه‌گیری
مبحث بیست‌وچهارم مقررات ملی ساختمان گامی بزرگ در جهت ایجاد هماهنگی بین معماری و شهرسازی و افزایش کیفیت کالبدی شهرهای ایران است. اجرای دقیق آن، نیازمند همکاری مشترک میان مهندسان، شهرداری‌ها و طراحان شهری می‌باشد. رعایت این مقررات، سبب افزایش بهره‌وری فضا، کاهش تضادهای بصری و خلق شهرهایی منظم، زیبا و هماهنگ خواهد شد.
مطالب پیشنهادی :
پیشنهاد ما
برای دانلود جزوه‌ها و آموزش‌های اجرایی بیشتر وارد سایت سیویل اجرا شوید. مرجع جزوات مهندسی عمران
و برای دریافت سریع منابع جدید، در کانال مهندسین عمران عضو شوید.
دیدگاه ها