آموزش ETABS 2019 مروری بر نکات طراحی سازه‌های بتنی – جلسه چهاردهم

مقدمه

آموزش ETABS 2019 | در طراحی سازه‌های بتنی، ضریب نامعینی (Redundancy Factor) یکی از پارامترهای مهم آیین‌نامه‌ای است که تأثیر مستقیمی بر رفتار لرزه‌ای سازه دارد. این ضریب بر اساس آیین‌نامه ۲۸۰۰ ایران تعریف شده و در نرم‌افزار ETABS باید به‌درستی لحاظ شود. در این مقاله، به بررسی مفهوم ضریب نامعینی، نحوه اعمال آن در ETABS و نکات کلیدی مرتبط با آن خواهیم پرداخت.

ضریب نامعینی چیست و چرا اهمیت دارد؟

ضریب نامعینی (Ru)، عاملی است که میزان توانایی سازه در توزیع مجدد نیروها در صورت خرابی یکی از اعضای باربر جانبی را نشان می‌دهد.
مقدار این ضریب در آیین‌نامه ۲۸۰۰ بر اساس تعداد دهانه‌های باربر جانبی در هر راستا مشخص شده است.
در سازه‌های نامعین‌تر، نیروها به‌صورت یکنواخت‌تری توزیع شده و ایمنی لرزه‌ای افزایش می‌یابد.

📌 رابطه آیین‌نامه‌ای برای محاسبه ضریب نامعینی:
Ru = (تعداد دهانه‌های باربر جانبی در هر جهت) ÷ ۶
حداقل مقدار: 1
حداکثر مقدار: 1.۵

نحوه اعمال ضریب نامعینی در ETABS | آموزش ETABS 2019

برای اعمال این ضریب در تحلیل لرزه‌ای سازه، مراحل زیر را انجام دهید:

۱. بررسی تعداد دهانه‌های باربر جانبی

در هر راستا، تعداد دهانه‌های باربر جانبی را محاسبه کنید.
مقدار ضریب نامعینی را از جدول آیین‌نامه ۲۸۰۰ استخراج کنید.

۲. تنظیم مقدار ضریب نامعینی در ETABS

به منوی Define → Load Patterns رفته و بارهای زلزله را بررسی کنید.
در قسمت Response Spectrum Function، مقدار Ru را به‌صورت دستی در ضریب مقیاس (Scale Factor) ضرب کنید.

۳. کنترل نتایج تحلیل

بعد از انجام تحلیل، جابه‌جایی‌ها و نیروهای داخلی اعضای سازه را بررسی کنید.
اگر مقدار Drift (تغییر مکان جانبی نسبی) از حد مجاز آیین‌نامه بیشتر بود، باید سختی سازه افزایش یابد.

نکات مهم آیین‌نامه‌ای درباره ضریب نامعینی | آموزش ETABS 2019

🔹 بر اساس ویرایش چهارم آیین‌نامه ۲۸۰۰:
در صورتی که تعداد دهانه‌های باربر جانبی کمتر از ۶ باشد، مقدار Ru = 1 در نظر گرفته می‌شود.
ساختمان‌های دارای قاب خمشی ویژه، مقدار Ru معمولاً برابر ۱.۳ الی ۱.۵ است.
در سازه‌های نامتقارن یا دارای طبقات نرم، باید مقدار ضریب با دقت بیشتری بررسی شود.
برای سیستم‌های دوگانه (Dual System)، حداقل مقدار Ru = 1.2 در نظر گرفته می‌شود.

نتیجه‌گیری

ضریب نامعینی یکی از عوامل مهم در طراحی لرزه‌ای سازه‌های بتنی است که نقش مهمی در بهینه‌سازی طراحی و افزایش ایمنی لرزه‌ای دارد. در این مقاله، نحوه محاسبه ضریب نامعینی بر اساس آیین‌نامه ۲۸۰۰ و روش اعمال آن در ETABS بررسی شد. رعایت این نکات باعث بهبود عملکرد سازه، کاهش آسیب‌های احتمالی در زلزله و بهینه‌سازی طراحی اعضای باربر جانبی خواهد شد.

 مشاهده سایر جلسات دوره آموزش ETABS 2019:
[لینک مشاهده جلسات بعدی]
[لینک مشاهده جلسات قبلی]

 یادگیری حرفه‌ای نرم‌افزارهای عمرانی را آغاز کنید!

اگر می‌خواهید مهارت خود را در نرم‌افزارهای عمرانی مثل ETABS، SAFE، AutoCAD و Revit افزایش دهید، به کانال تخصصی آموزش نرم‌افزارهای عمرانی بپیوندید!

مطالعه بیشتر